-
1 ышкылу
возвр.-страд. от ышку1) тере́ться ||а) тре́ниеб) тех. сцепно́йышкылу көче — си́ла тре́ния
ышкылу авырлыгы — сцепно́й вес
2) обтере́ться (об одежде, обуви)3) перен.; неодобр. тере́ться (около кого-л.)4) страд.; см. ышкылану•- ышкылып алу
- ышкылып бетү
- ышкылып өзелү
- ышкылып тишелү
- ышкылып тузу -
2 ышкылу
гл1. тереться // трение2. обтереться (об одежде) -
3 ышкылу
сущ. трениеışqılu köçe ― сила трения
-
4 ышкылу каршылыгы
сопротивле́ние тре́ния физ. -
5 ışqılu
-
6 трение
с1) ышку, ышкылу2) мн. трения перен. тынышмау, талаш, ызгыш, низаг -
7 коэффициент
сущ.; спец.; в разн. знач.коэффицие́нтсанлы коэффициент — мат. числово́й коэффицие́нт
җиһазлардан файдалану коэффициенты тех. — коэффицие́нт испо́льзования обору́дования
ышкылу коэффициенты физ. — коэффицие́нт тре́ния
-
8 көч
сущ.1) в разн. знач. си́ла, мощь, могу́щество, мо́щностьфизик көч — физи́ческая си́ла
көч белән сугу — уда́рить си́лой
көче ташып торган чак — в расцве́те сил
илнең экономик көче — экономи́ческая мощь страны́
тулы көчкә эшләү — рабо́тать на по́лную мо́щность
ут көче — огнева́я мощь
двигательнең көче — мо́щность дви́гателя
көч куллану — применя́ть си́лу
белем - зур көч — зна́ние - больша́я си́ла
рухи көч — си́ла ду́ха
характер көче — си́ла хара́ктера
көчне кызганмый эшләү — рабо́тать не жале́я сил; труди́ться изо все́х сил
бөтен көч белән (көчен биреп) — изо все́й си́лы, изо все́х сил
бөтен көчкә тырышу — стара́ться все́ми си́лами (изо все́х сил)
2) си́ла, эне́ргия; величина́ || силово́йавырлык көче — си́ла тя́жести
бәрелү көче — си́ла уда́ра
ышкылу көче — си́ла тре́ния
тартылу көче — си́ла притяже́ния
электр көче — электри́ческая си́ла (эне́ргия)
су көчен файдалану — испо́льзовать во́дную эне́ргию
көч басымы — силово́е давле́ние
3) си́ла (какая-л.)эшче көч — рабо́чая си́ла
яллы көчләр — наёмные си́лы
иҗади көч — тво́рческая си́ла
табигать көчләре — си́лы приро́ды
4) си́ла, де́йствие, де́йственность (слова, критики, примера)закон көченә керү — входи́ть в си́лу зако́на
карар үз көчендә кала — реше́ние остаётся в си́ле ( в действии)
5) обычно мн. си́лы (о какой-л. общественной группе)тынычлык көчләре — си́лы ми́ра
демократик көчләр — демократи́ческие си́лы
сыйнфый көчләр чагыштырмасы — соотноше́ние кла́ссовых сил
кораллы көчләр — вооружённые си́лы
6) трудкеше көченнән файдалану — эксплуати́ровать чужо́й труд
үз көче белән яшәү — жить свои́м трудо́м
бу тикшеренүгә күп көч салынган — в э́то иссле́дование вло́жено мно́го труда́
•- көч арту- көч үсү
- көч белән ачу
- көч белән җиңү
- көч белән тартып алу
- көч берәмлеге
- көч бетү
- көч китү
- көч калмау
- көч кыры
- көч үлчәгеч
- көче аз
- көчен киметү••көч җитәрлек — поси́льный, досту́пный; выполни́мый, достижи́мый
көч җитәрлек (килерлек) түгел — не по зуба́м
көч җитмәслек — непоси́льный
көч җыю — набра́ться сил
көч китерү — навреди́ть ( здоровью)
көч сәясәте — поли́тика си́лы
көч сынау (сынату) — про́бовать си́лы, поме́ряться си́лами
көч түгү (чыгару, сарыф итү) — тра́тить си́лы; труди́ться в по́те лица́
көч чыкмыйча көч керми — (погов.) без тра́ты сил не наберёшь сил
көче тоту — (по суеве́рию) выходи́ть бо́ком (кому-л.) (взяточнику; человеку, любящему присваивать чужое и т. п.)
көчтән калу — см. көч бетү
көчтән тыш — че́рез си́лу
көчендә калу — остава́ться в си́ле
көченә керү — войти́ в си́лу
- көч алу- көч бирү
- көч җитү
- көч җиткәнчә
- көч җиткән кадәр
- көч җиткән хәтле
- көч керү
- көч килү
- көч кую
- көч салу
- көч туплау
- көч җыю
- көчендә булу -
9 сөйкәнү
-
10 тереться
См. также в других словарях:
ышкылу — 1. Берәр нәрсәгә бәрелеп, тиеп китү яки кагылып, орынгалап тору 2. күч. Тузу, сизерәү (киемнең нәрсәгә дә булса вакыт вакыт орынып яки тартылып торган урыны сизерәп тузу тур.) 3. күч. Ышкыну (2) 4. Бер җисемнең икенче җисем өслегеннән хәрәкәт… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ашалу — 1. (Ашау) 2. Нәр. б. кояш, җил һ. б. тәэсиреннән үзгәрүе 3. Кыршылу, ышкылу, тузу 4. Агымсу, яңгыр тәэсиреннән юылу, яргалану, җимерелү (су яры, тау токымы тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коэффициент — 1. Алгебраик гамәлләрдә сан яки хәреф белән белдерелгән тапкырлаучы. Аерым шартларда таләп ителгән зурлыкны табу өчен нин. б. бер зурлыкка тапкырланырга тиешле сан 2. Физик җисемнең нин. б. үзенчәлеген билгели торган зурлык ышкылу к. ы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыршылу — 1. Даими ышкылу сәбәпле кырылу, тузу (күбрәк кием, мех тур.) 2. күч. Ару, хәлсезләнү, йончылу 3. Үтмәсләнү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыкыр-тыкыр — аваз. Агач, тимер һ. б. ш. каты әйберләр бер берләренә тиеп ышкылу, кырылудан чыккан тавышны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ыштырылу — диал. Ышкылу, сыдырылу өянке башыннан ыштырылып төшеп китте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
